Repertorium Hulthem
Vander conciensien ghemaect op
Hulthem-Nr:
185
(f. 185rb,17-185vb,41)
Afbeelding:
Foto van f. 185r
Opschrift:
Vander conciensien ghemaect op
ysegrijm den wolf
Incipit:
Conciensie en wetic waer soeken
Si es soe bedect in allen hoeken
Explicit:
Gheue ons god vore onse doot
Segt · Amen want wi hebbens noet
Afrondingsformule:
Nota ·lxxxvj· verse
Weergave inhoud:
Waar ik conciensie (iemands ware aard) zoeken moet, weet ik niet. Ze is zo goed verborgen. Niemand is meer te vrezen dan de dief of moordenaar die zo listig grijnst en lacht maar wiens zinnen staan op moord. Een voorbeeld: Isegrim de wolf kwam eens bij een troepje rammen in een stal, waarvan de herder had verzuimd de deur te sluiten. Schijnheilig wenste hij ze 'vrede'. De rammen schrokken, maar deden uit lijfsbehoud of Isegrim een vriend was. Zo gauw ze echter de kans kregen vluchtten ze zonder omkijken alle kanten op. Er zijn nu meer wolven dan ooit. Ze blaten als lammeren maar vliegen de onnozelen naar de strot. Men toont zijn ware gezicht niet voor men de prooi bij de staart heeft. Zo staat het nu met de wereld. Vrees voor Gods wraak! Moge God ons oprecht geloof geven voor onze dood. Zeg 'amen' want daar hebben we behoefte aan.
Auteurs:
Anoniem
Anoniem
Datering: onbekend
Over de auteurs van 119 teksteenheden en delen van nr. 108 en 148 is geen enkel gegeven bekend.
Tekstsoort:
Bispel (vs. 13); fabel (Schippers 1995), profaan-ethische sproke (Hogenelst 1997).
Aanvullende informatie:
Initiaal-C 2 regels hoog, vóór het opschrift in rood zijn 12 vss. doorgehaald, wellicht wegens teveel vergissingen, op f. 185va begint de tekst opnieuw. ─ Onzuiver rijm: vss. 77/78.
Edities:
Brinkman/Schenkel 1999
, band 2 p. 960-963
Brinkman/Schenkel 1999
H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
Mone 1834A
, kol. 301-303
Mone 1834A
F.J. Mone (Hrsg.), 'Zum Reinhart Fuchs von Jakob Grimm, Quellen'. In: Anzeiger für Kunde des teutschen Mittelalters 3 (1834), kol. 294-306.
Willems 1850
, p. 287-290
Willems 1850
J.F. Willems (ed.), Reinaert de Vos, episch fabeldicht van de twaelfde en dertiende eeuw. Met aenmerkingen en ophelderingen van ─. 2e dr. Gent (Gyselynck) 1850.
Secundaire literatuur:
Van Anrooij 1991
, p. 198
Van Anrooij 1991
W. van Anrooij & A.M.J. van Buuren, ''sLevens felheid in één band: het handschrift-Van Hulthem'. In: H. Pleij e.a., Op belofte van profijt. Stadsliteratuur en burgermoraal in de Nederlandse letterkunde van de Middeleeuwen. Amsterdam (Prometheus) 1991, p. 184-199 en 385-391. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 4.
Van Hee 1954
, (licentiaatsverhandeling)
Van Hee 1954
J. van Hee, Proeve van tekstuitgave van Middelnederlandse fabels uit het Hulthemse handschrift. Licentiaatsverhandeling Gent 1954.
Hogenelst 1997
, dl. 2 p. 98 (130)
Hogenelst 1997
D. Hogenelst, Sprekers en sproken. Inleiding op en repertorium van de Middelnederlandse sproke. Amsterdam (Prometheus) 1997. 2 dln. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 15. Diss. Leiden.
Mone 1834A
, kol. 301-303
Mone 1834A
F.J. Mone (Hrsg.), 'Zum Reinhart Fuchs von Jakob Grimm, Quellen'. In: Anzeiger für Kunde des teutschen Mittelalters 3 (1834), kol. 294-306.
Van Oostrom 1983
, p. 36
Van Oostrom 1983
F. van Oostrom, Reinaert primair. Over het geïntendeerde publiek en de oorspronkelijke functie van Van de vos Reinaerde. Utrecht (HES) 1983.
Schenkel 1997A
, p. 57
Schenkel 1997A
J. Schenkel, 'Het handschrift-Van Hulthem, het Comburgse handschrift en de scriptoriumhypothese'. In: Queeste 4 (1997), p. 42-59.
Schippers 1995
, p. 321 (500)
Schippers 1995
J.A. Schippers, Middelnederlandse fabels. Studie van het genre, beschrijving van collecties, catalogus van afzonderlijke fabels. S.l. (s.n.) s.a. [1995]. Diss. Nijmegen.
Parallellen en varianten:
─
