Repertorium Hulthem
Van eenre baghinen ene
Hulthem-Nr:
132
(f. 113ra,28-113va,10?)
Opschrift:
Van eenre baghinen ene
goede boerde
Incipit:
VAn eenre baghinen willic ·v· singhen
Te brusele gevielt inden wigaert
Explicit:
Nochtan en mochse niet droeuer bliuen
Men spracker af weder ende voert [...]
Weergave inhoud:
Ik wil u zingen van een baghine. Het gebeurde in het begijnhof Den Wijngaerd te Brussel. In het geniep speelden de begijntjes daar het minnespel, maar er gebeurde een wonder waardoor alles uitkwam [vss. 9-20 ontbreken]. Een begijntje ontving eens haar minnaar. Om de ontdekking van een omgewoeld bed te vermijden, spraken ze af niet ín maar vóór haar bed het spel te spelen. Ze waren zo hartstochtelijk in de weer, dat het wel een toernooi leek. Plotseling zakten ze door de vloer. De begijntjes beneden wisten niet wat ze zagen. Sommigen sloegen hun handen voor hun ogen, maar loerden tussen hun vingers door. Eentje zei, dat menig begijntje dat spelletje ook graag zou leren. De jongeman ging ervandoor en de begijn werd flink gestraft, want het laken was gescheurd. Ze was verleid tot grote schande, maar ze bleef er niet om treuren. Men praatte erover [slot ontbreekt].
Namen:
Brussel
Wijngaerd (begijnhof)
Auteurs:
Anoniem
Anoniem
Datering: onbekend
Over de auteurs van 119 teksteenheden en delen van nr. 108 en 148 is geen enkel gegeven bekend.
Tekstsoort:
Boerde (volgens opschrift); komische versvertelling? lied? (Lodder 1995).
Lengte:
43 vss., 4 strofen van 8, 1 strofe van 7 en 1 strofe van 4 regels
Aanvullende informatie:
Initiaal-V 2 regels hoog, lombarden (1 regel hoog) om de 8 regels; gehele tekst is met een vel papier overgeplakt geweest, beschadiging door het weghalen hiervan, bovenhoek f. 113 weggesneden: tekstverlies. ─ Opschrift is tweemaal genoteerd: eenmaal in rood en eenmaal in zwart. ─ Tekst telde oorspronkelijk waarschijnlijk 64 vss. Vss. 9-20 en slotvss. ontbreken. Beschadigingen in vss. 3, 5-6, 7-8, 23-28 en 39-55. Strofenindeling gebaseerd op rijmschema en lombarden.
Edities:
Brinkman/Schenkel 1999
, band 2 p. 625-627
Brinkman/Schenkel 1999
H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
Kruyskamp 1957
, p. 36-37
Kruyskamp 1957
C. Kruyskamp, De Middelnederlandse boerden. Voor het eerst verzameld en uitgegeven door ─. 's-Gravenhage (Nijhoff) 1957.
Verwijs 1860
, p. 41-43
Verwijs 1860
E. Verwijs, Dit sijn X goede boerden. Uitgegeven en toegelicht door ─. 's-Gravenhage etc. (Nijhoff) 1860.
Secundaire literatuur:
Van Engeldorp Gastelaars 1984
, p. 48
Van Engeldorp Gastelaars 1984
W. van Engeldorp Gastelaars, Ic sal u smiten op uwen tant: geweld tussen man en vrouw in laat-middeleeuwse kluchten. Amsterdam (UvA) 1984. Korenbloemen 1.
Enklaar 1935
Enklaar 1935
D.Th. Enklaar, 'Broeder Aernout, broeder Everaert en zuster Lutgaert'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 54 (1935), p. 129-182.
Enklaar 1975
Enklaar 1975
D.Th. Enklaar, Varende Luyden. Studiën over de middeleeuwse groepen van onmaatschappelijken in de Nederlanden. 3e dr. Arnhem (Gysbers & Van Loon) 1975.
Hogenelst 1995B
, p. 137
Hogenelst 1995B
D. Hogenelst & F. van Oostrom, Handgeschreven wereld. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen. Amsterdam (Prometheus) 1995.
Kruyskamp 1957
, p. 122
Kruyskamp 1957
C. Kruyskamp, De Middelnederlandse boerden. Voor het eerst verzameld en uitgegeven door ─. 's-Gravenhage (Nijhoff) 1957.
Leendertz 1901
Leendertz 1901
P. Leendertz Jr., 'X Goede Boerden'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 20 (1901), p. 19.
Lodder 1993
Lodder 1993
F.J. Lodder, 'Zwartgemaakte geestelijken in het handschrift-Van Hulthem'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 109 (1993), p. 236-244.
Lodder 1995
, p. 57, 58, 59
Lodder 1995
F.J. Lodder, 'Een genre der boerden?' In: Queeste 2 (1995), p. 54-71.
Lodder 1997
, (passim)
Lodder 1997
F.J. Lodder, Lachen om list en lust. Studies over de Middelnederlandse komische versvertellingen. Leiden (Ridderhof) 1997. Diss. Leiden.
Mone 1838
, p. 138
Mone 1838
F.J. Mone, Uebersicht der niederländische Volksliteratur älterer Zeit. Tübingen (Fues) 1838.
Pleij 1987
Pleij 1987
H. Pleij, 'Literatuur en stad in de Middeleeuwen'. In: Literatuur 4 (1987), p. 116-123.
Pleij 1988
, p. 158-160
Pleij 1988
H. Pleij, De sneeuwpoppen van 1511: Literatuur en stadscultuur tussen Middeleeuwen en moderne tijd. Amsterdam etc. (Meulenhoff) 1988.
De Vries 1873
, p. 80
De Vries 1873
M. de Vries, 'Tekstcritiek'. In: De taal- en letterbode 4 (1873), p. 45-80.
Parallellen en varianten:
─
