Repertorium Hulthem
Van enen liebaerde ende vanden
Hulthem-Nr:
187
(f. 186rb,32-187rb,26)
Afbeelding:
Foto van f. 186v
Opschrift:
Van enen liebaerde ende vanden
vos reinaerde
Incipit:
Een liebaert seide tenen stonden
Dat hi met euele ware ghebonden
Explicit:
Daer mochten hem si hondert bi
Castien wel· ghevroedden si
Afrondingsformule:
Nota ·C·xxij· verse
Weergave inhoud:
Een leeuw zei eens dat hij ziek was en ging in zijn hol liggen. Allerlei dieren kwamen op ziekenbezoek, maar niet een keerde terug: ze werden allemaal opgegeten. Alleen Reinaert kwam niet, want hij kende de streken van de leeuw maar al te goed. Op aandringen [tekstverlies: van zijn vrouw?] en uit angst voor de wraak van de leeuw ging hij toch, maar bleef buiten staan. De leeuw vroeg hem even binnen te komen, want hij hoopte door hem te genezen. De vos verzon een uitvlucht: hij had net een kip gegeten en zat propvol. Zijn komst zou de gezondheid van de leeuw geen goed doen en dat zou beiden spijten. Bovendien zag hij wel veel diersporen bij de leeuw naar binnen gaan maar niet naar buiten komen. God had hem het inzicht gegeven niet dichterbij te komen. Neem hier een voorbeeld aan: leer net als Reinaert zonder leed van de ervaring van anderen. Uit één verkeerde daad van een ander kan men, als men verstandig is, wel honderdvoudig lering trekken.
Auteurs:
Anoniem
Anoniem
Datering: onbekend
Over de auteurs van 119 teksteenheden en delen van nr. 108 en 148 is geen enkel gegeven bekend.
Tekstsoort:
Exempel (vs. 96); fabel (Schippers 1995), profaan-ethische sproke (Hogenelst 1997).
Aanvullende informatie:
Initiaal-E 2 regels hoog, lombarden (1 regel hoog) op regelmatige plaatsen; f. 186vb: na 5 tekstregels Hier en ghebrect niet / Leest van hier voert, de rest van f. 186vb is leeg: de inkt van de rectozijde is waarschijnlijk doorgeslagen; f. 187ra: herhaling van deze 5 vss. en vervolg van de tekst. ─ Structurering (per ± 20 vss.) door lombarden: vss. 23, 37, 61, 83 en 103. Na vs. 32 wellicht tekstverlies door corruptie? (Willems 1850). Herhaling van rijmwoordcombinaties vss. 93/94 en 107/108, 101/102 en 113/114. Onzuiver rijm: vss. 59/60.
Edities:
Brinkman/Schenkel 1999
, band 2 p. 965-970
Brinkman/Schenkel 1999
H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
Claassens 1992
, p. 148-152
Claassens 1992
G. Claassens, A. Schippers, G. Sonnemans e.a., 'Van enen liebaerde ende vanden vos Reinaerde'. In: H. van Dijk e.a. (red.), Klein kapitaal uit het handschrift-Van Hulthem. Zeventien teksten uit Hs. Brussel, K.B. 15.589-623 uitgegeven en ingeleid door neerlandici, verbonden aan tien universiteiten in Nederland en België. Hilversum (Verloren) 1992, p. 146-152. Middeleeuwse studies en bronnen 33.
Mone 1834A
, kol. 303-306
Mone 1834A
F.J. Mone (Hrsg.), 'Zum Reinhart Fuchs von Jakob Grimm, Quellen'. In: Anzeiger für Kunde des teutschen Mittelalters 3 (1834), kol. 294-306.
Willems 1850
, p. 292-295
Willems 1850
J.F. Willems (ed.), Reinaert de Vos, episch fabeldicht van de twaelfde en dertiende eeuw. Met aenmerkingen en ophelderingen van ─. 2e dr. Gent (Gyselynck) 1850.
Secundaire literatuur:
Van Anrooij 1986A
, p. 227
Van Anrooij 1986A
W. van Anrooij, 'Bijdrage tot een geografische situering van het handschrift Van Hulthem'. In: Spiegel der letteren 28 (1986), p. 225-233.
Van Anrooij 1991
, p. 198
Van Anrooij 1991
W. van Anrooij & A.M.J. van Buuren, ''sLevens felheid in één band: het handschrift-Van Hulthem'. In: H. Pleij e.a., Op belofte van profijt. Stadsliteratuur en burgermoraal in de Nederlandse letterkunde van de Middeleeuwen. Amsterdam (Prometheus) 1991, p. 184-199 en 385-391. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 4.
Claassens 1992
, p. 146-148
Claassens 1992
G. Claassens, A. Schippers, G. Sonnemans e.a., 'Van enen liebaerde ende vanden vos Reinaerde'. In: H. van Dijk e.a. (red.), Klein kapitaal uit het handschrift-Van Hulthem. Zeventien teksten uit Hs. Brussel, K.B. 15.589-623 uitgegeven en ingeleid door neerlandici, verbonden aan tien universiteiten in Nederland en België. Hilversum (Verloren) 1992, p. 146-152. Middeleeuwse studies en bronnen 33.
Van Hee 1954
, (licentiaatsverhandeling)
Van Hee 1954
J. van Hee, Proeve van tekstuitgave van Middelnederlandse fabels uit het Hulthemse handschrift. Licentiaatsverhandeling Gent 1954.
Hogenelst 1997
, dl. 2 p. 99 (132)
Hogenelst 1997
D. Hogenelst, Sprekers en sproken. Inleiding op en repertorium van de Middelnederlandse sproke. Amsterdam (Prometheus) 1997. 2 dln. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 15. Diss. Leiden.
Mone 1834A
, kol. 303-306
Mone 1834A
F.J. Mone (Hrsg.), 'Zum Reinhart Fuchs von Jakob Grimm, Quellen'. In: Anzeiger für Kunde des teutschen Mittelalters 3 (1834), kol. 294-306.
Van Oostrom 1983
, p. 36
Van Oostrom 1983
F. van Oostrom, Reinaert primair. Over het geïntendeerde publiek en de oorspronkelijke functie van Van de vos Reinaerde. Utrecht (HES) 1983.
Schenkel 1997A
, p. 57
Schenkel 1997A
J. Schenkel, 'Het handschrift-Van Hulthem, het Comburgse handschrift en de scriptoriumhypothese'. In: Queeste 4 (1997), p. 42-59.
Schippers 1995
, p. 308 (442)
Schippers 1995
J.A. Schippers, Middelnederlandse fabels. Studie van het genre, beschrijving van collecties, catalogus van afzonderlijke fabels. S.l. (s.n.) s.a. [1995]. Diss. Nijmegen.
Parallellen en varianten:
─