Repertorium Hulthem

Alderande prouerbien vanden

Hulthem-Nr:

188 (f. 187rb,27-188rb,22)

Opschrift:

Alderande prouerbien vanden wisen salomone

Opschrift:

·C·lxxxviij·

Incipit:

Die beste vroetscap die ic vinde Ofte die ic ghesegghen mach

Explicit:

Daer vrienscap es maect hi onminne Die liede bespottenen achter straten

Afrondingsformule:

Nota · C·lxviij· verse

Weergave inhoud:

De beste raad, lieve kind, die ik geven kan is: bemin en dien God dag en nacht; het hemelrijk verdienen is belangrijker dan aardse rijkdom; neem de raad van wijze mensen aan; je kunt beter arm en wijs zijn dan rijk en dom; als je tevreden bent met wat God je heeft geschonken, ben je rijker dan een koning; beheers je tong en spreek geen kwaad; wees verdraagzaam en ootmoedig; laat je bij je oordeel niet leiden door vriendjespolitiek; als je wat te geven hebt, is iedereen je vriend [enzovoort]. Houd je ver van twee dingen: het beminnen van jonge vrouwen en het kweken van sperwers, want je moet ze bewaken en gedwongen liefde verlies je gemakkelijk [enzovoort]. De beste drank die ik ken, is de wijn, maar drink met mate.

Auteurs:

Anoniem

Datering: onbekend

Over de auteurs van 119 teksteenheden en delen van nr. 108 en 148 is geen enkel gegeven bekend.

Tekstsoort:

Proverbien (volgens opschrift); spreukenverzameling.

Vorm:

rijm: abababab

Lengte:

168 vss., 21 strofen van 8 regels

Aanvullende informatie:

Initiaal-D 2 regels hoog, marginale paragraaftekens om de 8 regels, f. 187vb,38 doorgehaald, f. 187va en 187vb tellen een ongelijk aantal (46 en 44+1) schriftregels. Nota met horizontale streep gerubriceerd. ─ Bewerking van Latijnse bron (Reynaert 1992)? Vss. 113-120 variant van nr. 47B; vss. 121-128 variant van nr. 108 spreuk 52. ─ Strofenindeling gebaseerd op rijmschema en marginale paragraaftekens. Onzuiver rijm: vss. 9/11, 18/20, 43/45/47, 57/59, 65/67, 78/80, 82/84, 86/88, 97/99, 116/118/120, 122/124, 139/141/143, 146/148, 153/155/157/159, 154/156 en 158/160. Gelijk rijm: vss. 113/115/117.

Petit-Nommer(s):

583p; 1562f4

Edities:

Brinkman/Schenkel 1999 , band 2 p. 970-974

Brinkman/Schenkel 1999 H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.

Reynaert 1992 , p. 155-163

Reynaert 1992 J. Reynaert, 'Alderande proverbien vanden wisen Salomone'. In: H. van Dijk e.a. (red.), Klein kapitaal uit het handschrift-Van Hulthem. Zeventien teksten uit Hs. Brussel, K.B. 15.589-623 uitgegeven en ingeleid door neerlandici, verbonden aan tien universiteiten in Nederland en België. Hilversum (Verloren) 1992, p. 153-163. Middeleeuwse studies en bronnen 33.

Serrure 1858A , p. 171-175

Serrure 1858A C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten en prozastukken uit de dertiende en veertiende eeuw'. In: Vaderlandsch museum 2 (1858), p. 146-221 en 374-451.

Secundaire literatuur:

Bogaert 1953 , (licentiaatsverhandeling)

Bogaert 1953 R. Bogaert, Bijdrage tot een onderzoek naar oorsprong, taal en stijl van de Middelnederlandse rijmspreuken. Licentiaatsverhandeling Gent 1953.

Brinkman 1997A , p. 159-161

Brinkman 1997A H. Brinkman, Dichten uit liefde. Literatuur in Leiden aan het einde van de Middeleeuwen. Hilversum (Verloren) 1997. Diss. Amsterdam (UvA).

Buridant 1984

Buridant 1984 Cl. Buridant, 'Les proverbes et la prédication au moyen âge. De l'utilisation des proverbes vulgaires dans les sermons'. In: F. Suard & Cl. Buridant, Richesse du proverbe. Études réunies par ─. Lille (Univ. de Lille III) 1984. 2 dln. Deel 1: Le proverbe au moyen âge, p. 23-54.

Van Buuren 1991

Van Buuren 1991 A.M.J. van Buuren, 'Twee lofdichten op de wijn'. In: W.P. Gerritsen, A. van Gijsen & O. Lie (red.), Een school spierinkjes, kleine opstellen over Middelnederlandse artes-literatuur. Hilversum (Verloren) 1991, p. 36-39.

Kalff 1906-1912 , dl. 1 p. 494-495

Kalff 1906-1912 G. Kalff, Geschiedenis der Nederlandsche letterkunde. Groningen (Wolters) 1906-1912. 7 dln.

Van Mierlo 1949 , dl. 1 p. 354

Van Mierlo 1949 J. van Mierlo, De letterkunde van de Middeleeuwen. 2e, herz. en verm. dr. 's-Hertogenbosch etc. (Malmberg etc.) 1949. Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden. Onder redactie van F. Baur, W.J.M.A. Asselbergs, J. van Mierlo e.a. Dl. 1 en 2.

Proost 1932 , dl. 1 p. 86

Proost 1932 K.F. Proost, De bijbel in de Nederlandsche letterkunde als spiegel der cultuur. Assen (Van Gorcum) 1932. 3 dln.

Reynaert 1992 , p. 153-155

Serrure 1858A , p. 146

Serrure 1858A C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten en prozastukken uit de dertiende en veertiende eeuw'. In: Vaderlandsch museum 2 (1858), p. 146-221 en 374-451.

Te Winkel 1922-1927 , dl. 2 p. 43

Te Winkel 1922-1927 J. te Winkel, De ontwikkelingsgang der Nederlandsche letterkunde. 2e dr. Haarlem (Bohn) 1922-1927. 7 dln. [Ongew. herdr. Utrecht etc., 1973].

Worstbrock 1977-...

Worstbrock 1977-... F.J. Worstbrock, 'Proverbia Salomonis'. In: W. Stammler e.a., Die deutsche Literatur des Mittelalters: Verfasserlexikon. 2e, völlig neu bearb. Aufl. [...] Berlin etc. (De Gruyter) 1977-... . ... dln. Dl. 7, kol. 874.

Parallellen en varianten:

Vss. 161-168 Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 837-45 [1450 - 1475] , f. 105v-106r

Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 837-45

(olim 319)

Post quem: 1450

Ante quem: 1475

Datering: ca. 1465

Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 47A, (2x) 47C, 70, 108, spr. 19 111, 148 spr. 4, 188, 189

Zie:

Van Buuren 1991

Govers 1994 , p. 46

Govers 1994 M. Govers e.a. (ed.), Het Geraardsbergse handschrift. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek Albert I, 837-845. Hilversum (Verloren) 1994. Middeleeuwse verzamelhandschriften uit de Nederlanden 1.

De Pauw 1893-1914 , dl. 1 p. 645

De Pauw 1893-1914 N. de Pauw (ed.), Middelnederlandsche gedichten en fragmenten. Gent (Siffer) 1893-1914. 2 dln.

De Potter 1892 , p. 360-361

De Potter 1892 F. de Potter, 'Middelnederlandsche rijmsnippers'. In: Het belfort 7 II (1892), p. 349-362.

Repertorium Hulthem

Alderande prouerbien vanden

Contact