Repertorium Hulthem
Tghebet in dietsche ·xxxij·
Hulthem-Nr:
32
(f. 41rb,33-41vb,17)
Opschrift:
Tghebet in dietsche ·xxxij·
Pater noster
Incipit:
Vader onse die es inden hemel
gheheilicht si dinen name toeco //
Explicit:
ghewarich leuende vleesch volcomen //
de godheit ghewarich mensche
Weergave inhoud:
Onze Vader die in de hemel zijt (etc.) [Voorts een aantal Latijnse gebeden vertaald in de volkstaal, zoals het weesgegroet (Ave maria), de belijdenis van het geloof (Credo), de lofzang van Maria (Magnificat), het gebed van Simeon in de tempel (Nunc dimittis servum tuum, Domine) en het gebed dat in de heilige mis wordt gebeden bij het omhoog heffen van de heilige hostie (Ave Salus)].
Namen:
Abraham
Diets
Israël
Maria, moeder van Jezus
Pontius Pilatus
Simeon
Auteurs:
Anoniem
Anoniem
Datering: onbekend
Over de auteurs van 119 teksteenheden en delen van nr. 108 en 148 is geen enkel gegeven bekend.
Tekstsoort:
Gebeden (tot God en Maria), catechetische teksten.
Aanvullende informatie:
Initiaal-V 2 regels hoog, lombarden (1 regels hoog) en versalen op onregelmatige plaatsen, tussenkopjes in rood, Amen met horizontale streep gerubriceerd. ─ Namen van de gebeden in het Latijn. ─ Tussenkopjes per gebed. De kopiist heeft deze serie gebeden als één geheel opgevat zonder regels wit tussen de verschillende gebeden. Elk gebed begint met een lombarde. Van de twee slotgebeden begint elke nieuwe zin met een versaal.
Edities:
Brinkman/Schenkel 1999
, band 1 p. 289-290
Brinkman/Schenkel 1999
H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
Serrure 1858A
, p. 418-420
Serrure 1858A
C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten en prozastukken uit de dertiende en veertiende eeuw'. In: Vaderlandsch museum 2 (1858), p. 146-221 en 374-451.
Secundaire literatuur:
Meertens 1930-1934
, dl. 3 p. 26
Meertens 1930-1934
M. Meertens, De godsvrucht in de Nederlanden. Naar handschriften van gebedenboeken der XVe eeuw. Antwerpen etc. (Standaardboekhandel etc.) 1930-1934. 6 dln. [alleen dln. 1-3 en 6 verschenen]. Historische bibliotheek van godsdienstwetenschappen.
Mertens 1992
, p. 49-50
Mertens 1992
Th. Mertens, 'Tghelove'. In: H. van Dijk e.a. (red.), Klein kapitaal uit het handschrift-Van Hulthem. Zeventien teksten uit Hs. Brussel, K.B. 15.589-623 uitgegeven en ingeleid door neerlandici, verbonden aan tien universiteiten in Nederland en België. Hilversum (Verloren) 1992, p. 48-56. Middeleeuwse studies en bronnen 33.
Troelstra 1901
, p. 92
Troelstra 1901
A. Troelstra, De toestand der catechese in Nederland gedurende de vóór-reformatorische eeuw. Groningen (Wolters) 1901. Diss. Utrecht.
Troelstra 1903
, p. 133-174, 183-208
Troelstra 1903
A. Troelstra, Stof en methode der catechese in Nederland vóór de Reformatie. Groningen (Wolters) 1903.
Warnar 1993
, p. 38
Warnar 1993
G. Warnar, 'Biecht, gebod en zonde. Middelnederlandse moraaltheologie voor de wereldlijke leek'. In: Th. Mertens e.a., Boeken voor de eeuwigheid. Middelnederlands geestelijk proza. Amsterdam (Prometheus) 1993, p. 36-51 en 372-380. Nederlandse cultuur en literatuur in de Middeleeuwen 8.
Parallellen en varianten:
(a)
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 2.905-09
[1375 - 1425]
, f. 175-176 (variant)
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 2.905-09
Post quem: 1375
Ante quem: 1425
Datering: begin 15e eeuw (BNM: eind 14e, begin 15e eeuw)
Oosterman 1995A
, p. 330 (22)
Oosterman 1995A
J.B. Oosterman, De gratie van het gebed. Overlevering en functie van Middelnederlandse berijmde gebeden. Amsterdam (Prometheus) 1995. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 12. Diss. Leiden.
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
6,
18,
32,
42,
190,
196,
204
(b)
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 2.905-09
[1375 - 1425]
, f. 145v (variant van slotgebed)
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 2.905-09
Post quem: 1375
Ante quem: 1425
Datering: begin 15e eeuw (BNM: eind 14e, begin 15e eeuw)
Oosterman 1995A
, p. 330 (22)
Oosterman 1995A
J.B. Oosterman, De gratie van het gebed. Overlevering en functie van Middelnederlandse berijmde gebeden. Amsterdam (Prometheus) 1995. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 12. Diss. Leiden.
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
6,
18,
32,
42,
190,
196,
204
(c)
's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 76 E 5
[1350 - 1375]
, f. 54b (variant)
's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 76 E 5
(olim AA 69, olim Visser 169)
Post quem: 1350
Ante quem: 1375
Datering: ca. 1374
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
32,
61
Zie:
Meertens 1930-1934
, dl. 6 p. 21 (a)
Meertens 1930-1934
M. Meertens, De godsvrucht in de Nederlanden. Naar handschriften van gebedenboeken der XVe eeuw. Antwerpen etc. (Standaardboekhandel etc.) 1930-1934. 6 dln. [alleen dln. 1-3 en 6 verschenen]. Historische bibliotheek van godsdienstwetenschappen.
Meertens 1930-1934
, dl. 6 p. 19 (b)
Meertens 1930-1934
M. Meertens, De godsvrucht in de Nederlanden. Naar handschriften van gebedenboeken der XVe eeuw. Antwerpen etc. (Standaardboekhandel etc.) 1930-1934. 6 dln. [alleen dln. 1-3 en 6 verschenen]. Historische bibliotheek van godsdienstwetenschappen.
Van Vloten 1851
, p. 64-65 (c)
Van Vloten 1851
J. van Vloten (ed.), Verzameling van Nederlandsche prozastukken van 1229-1476, naar tijdsorde gerangschikt. Leiden (enz.) (Gebhard) 1851. Nederlandsch proza van de dertiende tot de achttiende eeuw 1.
Aanvullende informatie bij parallellen en Variant:
In vele andere hss.; voor Credo in dietsche zie
BNM
, trefwoord: Geloof. O.a. in Der leken spiegel II, cap. 43.
BNM
Bibliotheca Manuscripta Neerlandica: (gedeeltelijk electronisch) kaartsysteem, te raadplegen in Leiden, Universiteitsbibliotheek (DOUSA) via de Leidse On-line Publiekscatalogus (OPC). Electronisch toegankelijk via Gopher, Telnet en World Wide Web (http://lbs.leidenuniv.nl). In het Repertorium ook wel aangeduid als BNM-on-line.
