Repertorium Hulthem
Van enen scoemakere
Hulthem-Nr:
73
(f. 66va,22-67rb,19)
Opschrift:
Van enen scoemakere
een selsenhede ·lxxiij·
Incipit:
EEn scoesittere een sot sergant
Die daer woenende was int tlant
Explicit:
Maer hier gaet ander dinc voren
Hier na seldijs noch meer horen
Afrondingsformule:
Nota Item ·C·xxvj· verse
Weergave inhoud:
Een schoenmaker bezocht eens broeder Aelbrecht te Keulen, om te weten te komen of de verhalen over diens 'tover'-kunsten op waarheid berustten. Aelbrecht beloofde hem zo'n kunst te leren. Hij stak zijn hand even in de robijn (een soort goochelzak) die de man bij zich had en bond hem daarna dicht. De schoenmaker mocht de zak pas bij thuiskomst openmaken, dan weer dichtbinden, terugkomen bij Aelbrecht en vertellen wat hij had gezien. De man kon zijn ongeduld niet bedwingen en maakte de zak onderweg al open. Er sprongen twee kerels uit die hem met een leest een flink pak slaag verkochten. Terug bij Aelbrecht vroeg de schoenmaker hem om de zak weer in de oude staat te brengen. Deze bood aan hem nóg meer trucjes te leren, maar de schoenmaker had zijn leergeld betaald en de schrik zat er goed in. Hij kreeg zijn zak terug, maar liet die thuis wel door iemand anders openmaken.
Namen:
Aelberecht (Albertus, broeder)
Albertus (broeder)
Colene
Keulen
Auteurs:
Lodewijk van Velthem
Lodewijk van Velthem
Datering: 13e/14e eeuw (ca. 1270- ca. 1326)
Auteur van nr. 73. Ca. 1293-1294 te Parijs, 1297 te Gent, 1304 cantor te Zichem, vanaf 1313 pastoor te Velthem.
Secundaire literatuur
B. Besamusca, Het Boec van Lancelote. De Middelnederlandse vertaling in verzen van de Lancelote en prose en het aandeel van Lodewijk van Velthem in de totstandkoming van de Lancelotcompilatie. Assen etc. (Van Gorkum) 1991. Lancelot-reeks no. 5. Diss. Utrecht 1988.: p. 180
B. Decuypere, Lodewijc van Velthem. Kritische bibliografie van de literatuur verschenen van 1800 tot 1972. Licentiaatsverhandeling Leuven 1973-1974.: p. 1-6
A.L.H. Hage, Sonder favele, sonder lieghen. Onderzoek naar vorm en functie van de Middelnederlandse rijmkroniek als historiografisch genre. Groningen (Wolters Noordhoff/Forsten) 1989. Historische studies 48. Diss. Utrecht.: passim
M. Joye, 'Het oeuvre van de 14e eeuwse dichter Lodewijk van Velthem: stand van het onderzoek'. In: Leuvense bijdragen 85 (1996), p. 163-176.
W. Waterschoot, Lodewijk van Velthem. De Guldensporenslag. Een fragment uit de Voortzetting van de Spiegel historiael. Uitgeg. met een inl. en aant. door ─. Den Haag etc. (Nijhoff etc.) 1979. Klassieken der Nederlandse letterkunde.: p. 17-18
Tekstsoort:
Selsenhede (volgens opschrift); profaan-ethische sproke (Hogenelst 1997).
Aanvullende informatie:
Initiaal-E 2 regels hoog, 1 lombarde 1 regel hoog, Nota met horizontale streep gerubriceerd. ─ Fragment uit Spiegel historiael (V, 1 kap. 27, vss. 1898-2023). ─ Lombarde vs. 43. Onzuiver rijm: vss. 27/28, 31/32, 37/38 en 49/50.
Petit-Nommer(s):
1530n; 1530r
Edities:
Brinkman/Schenkel 1999
, band 1 p. 404-408
Brinkman/Schenkel 1999
H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
Leendertz 1907B
, dl. 2 p. 447 (tekstvarianten in hs.-Van Hulthem)
Leendertz 1907B
P. Leendertz Jr. (ed.), Middelnederlandsche dramatische poëzie. Met inleiding, aantekeningen, bijlagen en woordenlijst uitgegeven door ─. Leiden (Sijthoff) 1907. 3 dln. in 1 bd. Bibliotheek van de Middelnederlandsche letterkunde 13-14.
Vander Linden 1906-1938
, dl. 1 p. 124-130 (paralleltekst)
Vander Linden 1906-1938
H. vander Linden, W. de Vreese [e.a.], Lodewijk van Velthem's voortzetting van den Spiegel historiael (1248-1316). Opnieuw uitgegeven door ─. Brussel (Paleis der Academiën) 1906-1938. 3 dln.
De Pauw 1893-1914
, dl. 2 p. 251-256
De Pauw 1893-1914
N. de Pauw (ed.), Middelnederlandsche gedichten en fragmenten. Gent (Siffer) 1893-1914. 2 dln.
Secundaire literatuur:
Hogenelst 1997
, dl. 2 p. 58-59 (65)
Hogenelst 1997
D. Hogenelst, Sprekers en sproken. Inleiding op en repertorium van de Middelnederlandse sproke. Amsterdam (Prometheus) 1997. 2 dln. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 15. Diss. Leiden.
Muller 1910
, p. 112
Muller 1910
J.W. Muller, 'Robijn en consorten'. In: Tijdschrift voor Ned. taal- en letterkunde 29 (1910), p. 103-121.
De Vries 1856B
, p. 199
De Vries 1856B
M. de Vries, 'Mededeelingen'. In: Nieuwe reeks van werken van de Mij. der Ned. letterkunde te Leiden 7 (1856). Tweede stuk, p. 189-217.
Te Winkel 1922-1927
, dl. 1 p. 493
Te Winkel 1922-1927
J. te Winkel, De ontwikkelingsgang der Nederlandsche letterkunde. 2e dr. Haarlem (Bohn) 1922-1927. 7 dln. [Ongew. herdr. Utrecht etc., 1973].
Parallellen en varianten:
Vss. 1-126
Leiden, Universiteitsbibliotheek, BPL 14E
[1300 - 1350]
, f. 7e-8a
Leiden, Universiteitsbibliotheek, BPL 14E
Post quem: 1300
Ante quem: 1350
Datering: ca. 1325
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
73
Zie:
Biemans 1997
, p. 311, 448
Biemans 1997
J.A.A.M. Biemans, Onsen Speghele Ystoriale in Vlaemsche. Codicologisch onderzoek naar de overlevering van de Spieghel historiael van Jacob van Maerlant, Philip Utenbroeke en Lodewijk van Velthem met een beschrijving van de handschriften en fragmenten. 2 dln. Leuven (Peeters) 1997. Schrift en schriftdragers in de Nederlanden in de Middeleeuwen II. Diss. Utrecht 1995.
Vander Linden 1906-1938
, dl. 1 p. 124-130
Vander Linden 1906-1938
H. vander Linden, W. de Vreese [e.a.], Lodewijk van Velthem's voortzetting van den Spiegel historiael (1248-1316). Opnieuw uitgegeven door ─. Brussel (Paleis der Academiën) 1906-1938. 3 dln.
