Repertorium Hulthem
De nuwe op vaert
Hulthem-Nr:
150
(f. 147rb,9-148ra,13)
Opschrift:
De nuwe op vaert
van onser vrouwen
Incipit:
Doen god ons here met beswike
Siere moeder vten erdschen slike
Explicit:
Sijn sonden· ende soe verclaren
Dat wi reine ten hemel varen
Afrondingsformule:
Amen ·C·xxx· verse
Weergave inhoud:
Toen God onze Heer Zijn moeder Maria bij Zich in de hemel wilde hebben zond Hij haar een engel om haar te waarschuwen. Haar wens was te sterven met alle apostelen om zich heen. Ze ontvingen een boodschap en allen haastten zich naar Maria. Thomas echter was te ver weg en kon er niet op tijd zijn. Onderweg had hij een visioen. Hij zag Maria met eer gekroond ter rechterzijde van Jezus tronen en een gordel viel voor zijn voeten uit de hemel neer. Bij zijn aankomst berispte Petrus hem om zijn traagheid: Maria was al begraven. Thomas was verbaasd, want hij had haar zojuist nog gezien! Petrus wilde Thomas' visioen pas geloven toen die hem de gordel toonde. Samen gingen ze naar Maria's graf, maar ze vonden haar niet. God had haar tot koningin gekroond en haar van hier weggenomen. Moge God geven, dat ieder van ons zijn zonden bekent zodat wij rein naar de hemel gaan.
Namen:
Jezus
Maria, moeder van Jezus
Petrus (St.)
Thomas (St.)
Auteurs:
Anoniem
Anoniem
Datering: onbekend
Over de auteurs van 119 teksteenheden en delen van nr. 108 en 148 is geen enkel gegeven bekend.
Tekstsoort:
Religieuze sproke (Hogenelst 1997), legende, mirakel.
Vorm:
rijm: aabaabbcbccdd
Lengte:
130 vss., 10 strofen van 13 regels
Aanvullende informatie:
Initiaal-D 2 regels hoog, lombarden (1 regel hoog) om de 13 regels, Amen met horizontale streep gerubriceerd. ─ Strofenindeling gebaseerd op rijmschema en lombarden. Onzuiver rijm: vss. 7/9, 8/10, 43/44, 54/56/57, 55/58/61, 71/72, 98/100 en 124/126.
Edities:
Brinkman/Schenkel 1999
, band 2 p. 783-786
Brinkman/Schenkel 1999
H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
De Pauw 1893-1914
, dl. 1 p. 16-20
De Pauw 1893-1914
N. de Pauw (ed.), Middelnederlandsche gedichten en fragmenten. Gent (Siffer) 1893-1914. 2 dln.
Secundaire literatuur:
Hogenelst 1997
, dl. 2 p. 87 (112)
Hogenelst 1997
D. Hogenelst, Sprekers en sproken. Inleiding op en repertorium van de Middelnederlandse sproke. Amsterdam (Prometheus) 1997. 2 dln. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 15. Diss. Leiden.
Laga 1956
, (licentiaatsverhandeling)
Laga 1956
G. Laga, Maria in de Middelnederlandse letterkunde. Onderzoek van de voorstellingswijze in de diverse literaire genres en van het parallellisme in de plastische kunsten. Licentiaatsverhandeling Leuven 1956.
Moll 1854
, dl. 2 p. 176-177
Moll 1854
W. Moll, Johannes Brugman en het godsdienstig leven onzer vaderen in de vijftiende eeuw, grotendeels volgens handschriften geschetst. Amsterdam (Portielje) 1854. 2 dln.
Oosterman 1995A
, p. 391 n. 163
Oosterman 1995A
J.B. Oosterman, De gratie van het gebed. Overlevering en functie van Middelnederlandse berijmde gebeden. Amsterdam (Prometheus) 1995. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 12. Diss. Leiden.
De Voght 1941
, p. 52-54
De Voght 1941
J. de Voght, Maria in de Middelnederlandsche poëzie. Tongerloo (St. Norbertus Boekhandel) 1941.
Parallellen en varianten:
(a) vss. 1-130
's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 70 E 13
[1475 - 1500]
, f. 237b-238c (prozavariant)
's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 70 E 13
(olim K 15, olim M 394)
Post quem: 1475
Ante quem: 1500
Datering: 1478-1479
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
150
(b) vss. 1-130
Gent, Universiteitsibliotheek, 1267
[1450 - 1475]
, f. 140r-141v (prozavariant)
Gent, Universiteitsibliotheek, 1267
Post quem: 1450
Ante quem: 1475
Datering: 3e kwart 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
150
Zie:
De Bruin 1940B
, p. 44-46 (b)
De Bruin 1940B
C.C. de Bruin, Middelnederlands geestelijk proza. Verz. door ─ en ingel. door C.G.N. de Vooys. Zutphen (Thieme) 1940.
Aanvullende informatie bij parallellen en Variant:
(a) uit
BNM
, trefwoord: Leeringhe.
BNM
Bibliotheca Manuscripta Neerlandica: (gedeeltelijk electronisch) kaartsysteem, te raadplegen in Leiden, Universiteitsbibliotheek (DOUSA) via de Leidse On-line Publiekscatalogus (OPC). Electronisch toegankelijk via Gopher, Telnet en World Wide Web (http://lbs.leidenuniv.nl). In het Repertorium ook wel aangeduid als BNM-on-line.
