Repertorium Hulthem
Vanden onderschede tusschen der
Hulthem-Nr:
178
(f. 182rb,2-182va,34)
Opschrift:
Vanden onderschede tusschen der
naturen ende der gratien
Incipit:
Dat segghen ons die lerer der
heileger kerken alle die werken
Explicit:
es dat onder scheit der natueren
ende der gratien
Weergave inhoud:
Alles wat zonder gratie, de deugd die men door Gods genade verkrijgt, en alleen door de natuere, de menselijke natuur, tot stand komt is niet lonend om tot het eeuwige leven te komen. Daarom behoort een ieder het verschil tussen de natuere en de gratie te weten. De natuere hangt aan het aardse leven, de gratie zorgt voor het eeuwige leven, de natuere maakt haar werken bekend, de gratie werkt in het verborgene, de natuere is bang voor de dood, de gratie heeft vreugde bij de dood, de natuere vertrouwt op zichzelf en op medeschepselen, de gratie ontvangt alles door de liefde voor het hogere en vertrouwt op de Schepper. [Enzovoort]. Ware godsvrucht hemelt zichzelf niet op, gaat niet ten koste van anderen en berispt een zondaar niet. Wij moeten ons geen zorgen maken over hoe God staat tegenover ons en Zijn schepselen, maar of wij ons tegenover God en Zijn schepselen juist gedragen.
Auteurs:
Anoniem
Anoniem
Datering: onbekend
Over de auteurs van 119 teksteenheden en delen van nr. 108 en 148 is geen enkel gegeven bekend.
Tekstsoort:
Catechetische tekst.
Aanvullende informatie:
Initiaal-D 2 regels hoog. ─ Dit onderwerp komt ook voor in De navolging van Christus, 3e boek, caput 13 en/of 54.
Edities:
Brinkman/Schenkel 1999
, band 2 p. 945-947
Brinkman/Schenkel 1999
H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
Serrure 1858A
, p. 211-212
Serrure 1858A
C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten en prozastukken uit de dertiende en veertiende eeuw'. In: Vaderlandsch museum 2 (1858), p. 146-221 en 374-451.
Secundaire literatuur:
Axters 1944-1946
, dl. 3 p. 32-35 (17)
Axters 1944-1946
S. Axters, Mystiek brevier. Antwerpen etc. (Ned. Boekhandel etc.) 1944-1946. 4 dln.
Berg 1977-...
Berg 1977-...
D. Berg, 'Jordan von Quedlinburg'. In: W. Stammler e.a., Die deutsche Literatur des Mittelalters: Verfasserlexikon. 2e, völlig neu bearb. Aufl. [...] Berlin etc. (De Gruyter) 1977-... . ... dln. Dl. 4, kol. 853-864.
Huyben 1929
, p. 150
Huyben 1929
Dom J. Huyben O.S.B., 'Nog een vergeten mystieke grootheid'. In: Ons geestelijk erf 3 (1929), p. 144-164.
Lechner 1937
, p. 48 sub 16
Lechner 1937
J. Lechner, Die spätmittelalterliche Handschriftengeschichte der Benedikterinnenabtei St. Walburg/Eichstätt (By.). Münster i. W. (Aschendorff) 1937. Eichstätter Studien 2.
Serrure 1858A
, p. 151
Serrure 1858A
C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten en prozastukken uit de dertiende en veertiende eeuw'. In: Vaderlandsch museum 2 (1858), p. 146-221 en 374-451.
Parallellen en varianten:
(a)
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, II 2.271
[1400 - 1500]
, f. 149b-152a (langere variant)
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, II 2.271
Post quem: 1400
Ante quem: 1500
Datering: 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
178
(b)
Maastricht, Gemeente Archief, 479
[1450 - 1500]
, f. 265-266 (variant)
Maastricht, Gemeente Archief, 479
Post quem: 1450
Ante quem: 1500
Datering: 1470-1480
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
178
(c)
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, II 112
[1450 - 1500]
, f. 21 (variant)
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, II 112
Post quem: 1450
Ante quem: 1500
Datering: ca. 1450-1480
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
40,
178,
204
(d)
Gent, Universiteitsbibliotheek, 1330
[1400 - 1500]
, f. 149
Gent, Universiteitsbibliotheek, 1330
(olim 1121)
Post quem: 1400
Ante quem: 1500
Datering: 15e eeuw (BNM: ca. eind 15e eeuw)
Lieftinck 1936
, p. 86
Lieftinck 1936
G.I. Lieftinck, De Middelnederlandsche Tauler-handschriften. Groningen (Wolters) 1936.
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
45,
178
(e)
Würzburg, Universitätsbibliothek, M.ch.q. 144
[1475 - 1525]
, f. 166r
Würzburg, Universitätsbibliothek, M.ch.q. 144
Post quem: 1475
Ante quem: 1525
Datering: eind 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
60,
178
Zie:
Lieftinck 1936
, p. 86 (d)
Lieftinck 1936
G.I. Lieftinck, De Middelnederlandsche Tauler-handschriften. Groningen (Wolters) 1936.
Lievens 1958
, p. 388 (a-e)
Lievens 1958
R. Lievens, Jordanus van Quedlinburg in de Nederlanden: een onderzoek van de handschriften. Antwerpen (Standaardboekhandel) 1958. Uitg. der Kon. Vl. Acad. voor taal- en letterkunde, reeks 6 nr. 82.
Lievens 1962
, (b)
Lievens 1962
R. Lievens, 'De mystieke inhoud van het handschrift van dr. P.S. Everts'. In: Leuvense bijdragen 51 (1962), p. 1-33.
De Vreese 1900-1902
, p. 671 (a)
De Vreese 1900-1902
W.L. de Vreese, De handschriften van Jan van Ruusbroec's werken. Gent (s.n.) 1900-1902. 2 dln. Uitg. der Kon. Vl. Acad. voor taal- en letterkunde, reeks 6 nr. 23.
Aanvullende informatie bij parallellen en Variant:
Ook in:
's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 73 H 16
, [1450 - 1475]
, f. 157b-163a, zie
De Vreese 1900-1902
, p. 219. Aanvullingen in
Deschamps 1960
.
's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 73 H 16
(olim K 35)
Post quem: 1450
Ante quem: 1475
Datering: 1471
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
178
De Vreese 1900-1902
W.L. de Vreese, De handschriften van Jan van Ruusbroec's werken. Gent (s.n.) 1900-1902. 2 dln. Uitg. der Kon. Vl. Acad. voor taal- en letterkunde, reeks 6 nr. 23.
Deschamps 1960
J. Deschamps, [Recensie van] 'Lievens, Jordanus van Quedlinburg in de Nederlanden: een onderzoek van de handschriften. Antwerpen (Standaardboekhandel) 1958. Uitg. Kon. Vl. Ac. v. Taal- en Letterkunde, Reeks 6, nr. 82'. In: Spiegel der letteren 4 (1960), p. 295-300.
