Repertorium Hulthem
Den prijs van vrouwen
Hulthem-Nr:
52
(f. 54rb,24-55ra,9)
Opschrift:
Den prijs van vrouwen
op drie stene ·lij·
Incipit:
Drie steene sijn hier op der erden
Die men hout van groter werden
Explicit:
Ende wiltu sijn een robijn
Soe bewaert al dus den lichame dijn
Afrondingsformule:
nota
·C·xiiij· verse
Weergave inhoud:
Er zijn drie edelstenen die men van de grootste waarde acht. Een diamant is sterk en bijna niet te splijten. Als men met een smaragd onreinheid aanraakt breekt de steen. In het zonlicht straalt de robijn als vuur. Maar bedenk, deugdzame, edele vrouw dat uw zuivere lichaam meer viertuut bezit dan alle edelstenen. Een eervolle vrouw kan men niet genoeg prijzen. Een kuise vrouw die onwankelbaar trouw is aan haar man, lijkt op een diamant, zo zuiver en sterk. Als ze in vrolijkheid haar eer bewaart en zich niet laat verleiden tot schande, verblijdt ze het hart meer dan alle smaragden bij elkaar. Zoals een robijn in de zonneschijn straalt als vuur, zo moet u in zuiverheid stralen van scamelheit. Zo, edele vrouwen, zult u ook uw deugdzaamheid bewaren. Blijf uw man trouw en blijf uw zinnen de baas, laat u niet bedriegen of op het slechte pad brengen. Wees als een diamant, een smaragd en een robijn. Publieksaanspreking: vs. 38 o reine werdech salich wijf en vs. 88 wijf.
Auteurs:
Anoniem
Anoniem
Datering: onbekend
Over de auteurs van 119 teksteenheden en delen van nr. 108 en 148 is geen enkel gegeven bekend.
Tekstsoort:
Minnerede (Brandis 1968 en Hogenelst 1997), allegorische tekst.
Aanvullende informatie:
Initiaal-D 2 regels hoog, lombarden op onregelmatige plaatsen, op f. 55ra,1-9 ontbreekt de rubricatiestreep door de beginletters. ─ Aantal vss. volgens afrondingsformule: 114. Lombarden vss. 7, 20 en 30: structurering per steen. Weesrijm vs. 11 (gezien de verzentelling 1 vers verloren gegaan). Herhaling van rijmwoordcombinaties: vss. 1/2 en 84/85, 28/29 en 64/65, 31/32 en 74/75, 36/37 en 48/49, 38/39 en 58/59, 56/57 en 110/111, 62/63 en 66/67, 94/95 en 100/101.
Edities:
Brinkman/Schenkel 1999
, band 1 p. 346-349
Brinkman/Schenkel 1999
H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
Serrure 1855
, p. 394-397
Serrure 1855
C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten uit de dertiende en veertiende eeuwen'. In: Vaderlandsch museum 1 (1855), p. 41-99 en 296-401.
Secundaire literatuur:
Brandis 1968
, p. 140 (370)
Brandis 1968
T. Brandis, Mittelhochdeutsche, mittelniederdeutsche und mittelniederländische Minnereden. München (Beck) 1968. Münchener Texte und Untersuchungen zur deutschen Literatur des Mittelalters 25.
Van Buuren 1984
Van Buuren 1984
A.M.J. van Buuren, 'Dat scamelheit thoechste poent es van minnen'. In: J.J.Th.M. Tersteeg en P.E.L. Verkuyl (red.), Ic ga daer ic hebbe te doene. Opstellen aangeboden aan prof. dr. F. Lulofs. Groningen (Wolters Noordhoff) 1984, p. 127-148.
Van Eeghem 1958-1963
, dl. 3 p. 175
Van Eeghem 1958-1963
W. van Eeghem, Brusselse dichters. Brussel (Simon Stevin) 1958-1963. 5 dln.
Friess 1980
Friess 1980
G. Friess, Edelsteine im Mittelalter: Wandel und Kontinuität in ihrer Bedeutung durch zwölf Jahrhunderte im Aberglauben, Medizin, Theologie und Goldschmiedekunst. Hildesheim (Gerstenberg) 1980.
Glier 1971
, p. 279 n. 218
Glier 1971
I. Glier, Artes amandi. Untersuchung zu Geschichte, Überlieferung und Typologie der deutschen Minnereden. München (Beck) 1971. Münchener Texte und Untersuchungen zur deutschen Literatur des Mittelalters Bd. 34.
Hogenelst 1994
, p. 268
Hogenelst 1994
D. Hogenelst, 'Zoekplaatje: "Comburg" versus "Hulthem"'. In: J. Reynaert e.a., Wat is wijsheid? Lekenethiek in de Middelnederlandse letterkunde. Amsterdam (Prometheus) 1995, p. 259-273 en 429-433. Nederlandse cultuur en literatuur in de Middeleeuwen 9.
Hogenelst 1997
, dl. 2 p. 51 (53)
Hogenelst 1997
D. Hogenelst, Sprekers en sproken. Inleiding op en repertorium van de Middelnederlandse sproke. Amsterdam (Prometheus) 1997. 2 dln. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 15. Diss. Leiden.
Koene 1988
, (scriptie)
Koene 1988
K. Koene, De prijs van vrouwen op drie staven. (Ongepubl. doctoraalscriptie Utrecht 1988, te raadplegen in de Universiteitsbibliotheek Utrecht, LB NED SCR-L-613).
Van der Steen 1974-1975
Van der Steen 1974-1975
P. van der Steen, 'Edelstenen in de Middeleeuwen'. In: Meta: mededelingenblad voor neerlandici 9 (1974/75) 3, p. 12.
Te Winkel 1922-1927
, dl. 2 p. 94
Te Winkel 1922-1927
J. te Winkel, De ontwikkelingsgang der Nederlandsche letterkunde. 2e dr. Haarlem (Bohn) 1922-1927. 7 dln. [Ongew. herdr. Utrecht etc., 1973].
Parallellen en varianten:
─
