Repertorium Hulthem
De ·vij· hoeft sonden ·lxij·
Hulthem-Nr:
62
(f. 59rb,36-59vb,10)
Opschrift:
De ·vij· hoeft sonden ·lxij·
Incipit:
SEuene sonden sijn daer alle de
sonden ave comen Ende die sijn ghe //
Explicit:
sculdech es te vliene ende te scuwene
sal hi gods hulde vercrighen
Weergave inhoud:
Er zijn zeven hoofdzonden, waaruit alle andere zonden voortkomen. Zij worden ook doodzonden genoemd omdat ze de ziel doden. Men moet ze schuwen als de dood. De eerste hoofdzonde is hovaardij en veroorzaakt ijdelheid; de tweede is afgunst, hieruit komt kwaadsprekerij, verraad en leedvermaak voort; de derde is drift en veroorzaakt schelden, bedriegen en vloeken; uit de vierde, traagheid, ontstaat wanhoop en onverschilligheid; de vijfde, gierigheid, leidt tot diefstal, bedrog, onrechtvaardig koopmanschap en zeker niet tot barmhartigheid; de zesde is onmatigheid en veroorzaakt dronkenschap, uitzinnigheid en godvergetenheid; uit de zevende, onkuisheid, komt blindheid van harten en wereldse begeerte voort. Deze zonden moet men vermijden om Gods gunst te verkrijgen.
Auteurs:
Anoniem
Anoniem
Datering: onbekend
Over de auteurs van 119 teksteenheden en delen van nr. 108 en 148 is geen enkel gegeven bekend.
Tekstsoort:
Catechetische tekst.
Aanvullende informatie:
Initiaal-S 2 regels hoog, lombarden (1 regel hoog) op regelmatige plaatsen. ─ Lombarden bij elke sonde.
Edities:
Brinkman/Schenkel 1999
, band 1 p. 371-372
Brinkman/Schenkel 1999
H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.
Serrure 1858A
, p. 426-427
Serrure 1858A
C.P. Serrure (ed.), 'Kleine gedichten en prozastukken uit de dertiende en veertiende eeuw'. In: Vaderlandsch museum 2 (1858), p. 146-221 en 374-451.
Secundaire literatuur:
Bloomfield 1952
Bloomfield 1952
M.W. Bloomfield, The seven deadly sins. An introduction to the history of a religious concept, with special reference to medieval English literature. Michigan (State College Press) 1952. [Reprint Michigan (State U.P.) 1967].
Jacobs 1915
, p. 49-102
Jacobs 1915
J.H. Jacobs, Jan de Weert's Nieuwe doctrinael of Spieghel van sonden. 's-Gravenhage (Nijhoff) 1915. Diss. Leiden.
Tinbergen 1907
Tinbergen 1907
D.C. Tinbergen, Des coninx summe. Leiden (Sijthoff) 1907.
Troelstra 1903
, p. 64-83
Troelstra 1903
A. Troelstra, Stof en methode der catechese in Nederland vóór de Reformatie. Groningen (Wolters) 1903.
Warnar 1993
, p. 38
Warnar 1993
G. Warnar, 'Biecht, gebod en zonde. Middelnederlandse moraaltheologie voor de wereldlijke leek'. In: Th. Mertens e.a., Boeken voor de eeuwigheid. Middelnederlands geestelijk proza. Amsterdam (Prometheus) 1993, p. 36-51 en 372-380. Nederlandse cultuur en literatuur in de Middeleeuwen 8.
Wenzel 1968
Wenzel 1968
S. Wenzel, 'The seven deadly sins: some problems of research'. In: Speculum 43 (1968), p. 1-22.
Parallellen en varianten:
(a)
S. Petersburg, Bibliotheka Akademii Nauk, XX I LXIII
[1300 - 1350]
, f. 267v.
S. Petersburg, Bibliotheka Akademii Nauk, XX I LXIII
(olim Leningrad AvW XX I LXIII)
Post quem: 1300
Ante quem: 1350
Datering: 1e helft 14e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
60,
61,
62
(b)
Wenen, Österreichische Nationalbibliothek, 13708
[1375 - 1425]
, f. 227ra
Wenen, Österreichische Nationalbibliothek, 13708
(olim Suppl. 2644)
Post quem: 1375
Ante quem: 1425
Datering: ca. 1392 (BNM: 1392, 1394, 1402)
Biemans 1997
, p. 116-123, 450-452 (64)
Biemans 1997
J.A.A.M. Biemans, Onsen Speghele Ystoriale in Vlaemsche. Codicologisch onderzoek naar de overlevering van de Spieghel historiael van Jacob van Maerlant, Philip Utenbroeke en Lodewijk van Velthem met een beschrijving van de handschriften en fragmenten. 2 dln. Leuven (Peeters) 1997. Schrift en schriftdragers in de Nederlanden in de Middeleeuwen II. Diss. Utrecht 1995.
Deschamps 1971
, p. 30-33
Deschamps 1971
J. Deschamps, Het Weense handschrift van de Tweede partie van de Spiegel historiael/The Vienna manuscript of the Second part of the Spiegel historiael. Hs. Wenen, Österreichische Nationalbibliothek, 13.708. Copenhagen (Rosenkilde & Bagger) 1971. Medieval manuscripts from the Low Countries in Facsimile 1.
Deschamps 1972
, p. 95-98 (28)
Deschamps 1972
J. Deschamps, Middelnederlandse handschriften uit Europese en Amerikaanse bibliotheken. Catalogus [van de] tentoonstelling ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor taal- en letterkunde en geschiedenis [in de] Koninklijke Bibliotheek Albert I [te] Brussel, 24 okt.-24 dec. 1970. 2e herz. dr. Leiden (Brill) 1972.
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
62,
135,
183
(c)
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 3.026-30
[1400 - 1500]
, f. 220a-226a
Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 3.026-30
Post quem: 1400
Ante quem: 1500
Datering: 15e eeuw
Overeenkomst met Hulthem-nr(s):
60,
61,
62
Zie:
Deschamps 1971
, (b)
Deschamps 1971
J. Deschamps, Het Weense handschrift van de Tweede partie van de Spiegel historiael/The Vienna manuscript of the Second part of the Spiegel historiael. Hs. Wenen, Österreichische Nationalbibliothek, 13.708. Copenhagen (Rosenkilde & Bagger) 1971. Medieval manuscripts from the Low Countries in Facsimile 1.
Lievens 1960A
, (a)
Lievens 1960A
R. Lievens, 'Bespiegelend proza uit handschrift Leningrad Akademie van Wetenschappen XX I LXIII'. In: Handelingen van de Zuidnederlandse 14 (1960), p. 207-233.
De Vreese 1900-1902
, p. 623 (78)
De Vreese 1900-1902
W.L. de Vreese, De handschriften van Jan van Ruusbroec's werken. Gent (s.n.) 1900-1902. 2 dln. Uitg. der Kon. Vl. Acad. voor taal- en letterkunde, reeks 6 nr. 23.
Aanvullende informatie bij parallellen en Variant:
Zie ook
BNM
, trefwoorden: (7) Hoofdzonden en Sonden.
BNM
Bibliotheca Manuscripta Neerlandica: (gedeeltelijk electronisch) kaartsysteem, te raadplegen in Leiden, Universiteitsbibliotheek (DOUSA) via de Leidse On-line Publiekscatalogus (OPC). Electronisch toegankelijk via Gopher, Telnet en World Wide Web (http://lbs.leidenuniv.nl). In het Repertorium ook wel aangeduid als BNM-on-line.