Repertorium Hulthem

Onser vrouwen vijf pinen ·lxiiij·

Hulthem-Nr:

64A (f. 60rb,18-60va,26)

Opschrift:

Incipit:

O Maria maghet soete Die solaes es ende boete

Explicit:

Ende bringhen mi tote hemelrike Dies biddic ·v· vrouwe oedmoedelike

Afrondingsformule:

Amen Item ·xliiij· verse

Weergave inhoud:

Maria, zoete Maagd, die ons tot troost bent, onze zonden uitwist en ons geneest, ik bid tot u. Uw eerste smart was toen de blinde Simeon u het lijden en de kruisdood van uw Kind voorspelde. Die voorspelling doorsneed uw hart. De tweede smart leed u bij het bericht dat men uw Kind in Jeruzalem gevangen had genomen, waar men Hem om onze zonden ter dood zou brengen; onder het kruis leed u de derde smart, toen u uw Kind zag hangen, naakt, handen en voeten doorboord, Zijn hart met een speer doorstoken. Dat moet als een zwaard door uw hart zijn gegaan. De vierde smart die u daarna leed was, toen uw gestorven Kind van het kruis werd genomen. Toen Hij in zijn graf werd gelegd, leed u de vijfde smart. Al deze bittere smart overwegend, bid ik u nederig, mij te verlossen van mijn leed en mij te brengen naar het hemelrijk.

Namen:

Jeruzalem Maria, moeder van Jezus Simeon

Auteurs:

Loy Latewaert

Datering: onbekend

Auteur van nr. 64, deel van Seghelijn van Jherusalem; vermoedelijk een Vlaming (Serrure 1872). Geen nadere bijzonderheden bekend.

Secundaire literatuur

C.P. Serrure, Letterkundige geschiedenis van Vlaanderen. Eerste deel: Nederlandsche en Fransche letterkunde tijdens XII, XIII en XIVde eeuwen. Gent (De Busscher) 1872.: p. 373

Tekstsoort:

Gebed (tot Maria).

Vorm:

rijm: aabb

Lengte:

44 vss.

Aanvullende informatie:

Initiaal-O 2 regels hoog, marginaal paragraafteken vóór de initiaal, lombarden (1 regel hoog) op onregelmatige plaatsen, Amen met horizontale streep gerubriceerd. ─ Afkomstig uit Seghelijn van Jherusalem vss. 8425-8469. Tekst dateert uit het midden van de veertiende eeuw (Oosterman 1995A, p. 52). ─ Lombarden vss. 4, 12, 20, 32 en 39: gestructureerd per pine. Onzuiver rijm: vss. 35/36.

Petit-Nommer(s):

1473i

Edities:

Brinkman/Schenkel 1999 , band 1 p. 375-376

Brinkman/Schenkel 1999 H. Brinkman & J. Schenkel (ed.), Het handschrift-Van Hulthem. Hs. Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 15.589-623. Diplomatische editie bezorgd door -. Hilversum (Verloren) 1999. 2 banden. Middeleeuwse Verzamelhandschriften uit de Nederlanden 7/1-2.

De Pauw 1893-1914 , dl. 1 p. 31-33

De Pauw 1893-1914 N. de Pauw (ed.), Middelnederlandsche gedichten en fragmenten. Gent (Siffer) 1893-1914. 2 dln.

Pollman 1962 , p. 122-124

Pollman 1962 J. Pollman, Van tweeërlei minne; bloemlezing van Middelnederlandsche lyriek. Zwolle (Tjeenk Willink) 1962. Klassieken uit de Nederlandse letterkunde 16.

Secundaire literatuur:

Burghoorn 1984 , (scriptie)

Burghoorn 1984 J. Burghoorn, Maria in Hulthem. Een onderzoek naar de achtergronden van drie Maria-gedichten uit het handschrift van Hulthem, ingeleid, geannoteerd en van een toelichting voorzien. (Ongepubl. doctoraalscriptie Ermelo 1984, te raadplegen in de Universiteitsbibliotheek Utrecht, LB NED SCR-L-357).

Jonckbloet 1851-1855 , dl. 3 p. 387

Jonckbloet 1851-1855 W.J.A. Jonckbloet, Geschiedenis der Middennederlandsche dichtkunst. Amsterdam (Van Kampen) 1851-1855. 3 dln.

Kronenburg 1904-1931 , dl. 2. p. 211-279

Kronenburg 1904-1931 J.A.F. Kronenburg, Maria's heerlijkheid in de Nederlanden. Amsterdam etc. (Bakker etc.) 1904-1931. 9 dln.

Laga 1956 , (licentiaatsverhandeling)

Laga 1956 G. Laga, Maria in de Middelnederlandse letterkunde. Onderzoek van de voorstellingswijze in de diverse literaire genres en van het parallellisme in de plastische kunsten. Licentiaatsverhandeling Leuven 1956.

Oosterman 1995A , p. 52, 367 n. 22, 377 n. 163

Oosterman 1995A J.B. Oosterman, De gratie van het gebed. Overlevering en functie van Middelnederlandse berijmde gebeden. Amsterdam (Prometheus) 1995. Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen 12. Diss. Leiden.

De Voght 1941 , p. 51-52

De Voght 1941 J. de Voght, Maria in de Middelnederlandsche poëzie. Tongerloo (St. Norbertus Boekhandel) 1941.

Parallellen en varianten:

(a) vss. 1-44 Berlijn, Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz, Germ. fol. 922 [1400 - 1450] , f. 108vb-109ra

Berlijn, Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz, Germ. fol. 922

Post quem: 1400

Ante quem: 1450

Datering: ca. 1410-1430 (BNM: ca. 1412-1415)

Martin 1867

Martin 1867 E. Martin, 'Mittelrheinische und niederländische Gedichte in einer Berliner Handschrift'. In: Zeitschrift für deutsches Altertum 13 (1867), p. 348-377.

Strijbosch 1996 , p. 17 (5)

Strijbosch 1996 C. Strijbosch, Repertorium van Middelnederlandse liederen in bronnen tot 1500. Deel 1: Bronnenrepertorium. Antwerpen (UFSIA) 1996.

Van den Wijer 1983 , dl. 1 p. 68-84

Van den Wijer 1983 I. van den Wijer, Segheliin. Codicologische, bibliografische en tekstkritische studie en editie. Leuven (KU) 1983. 2 dln. Diss. Leuven.

Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 64A, 75, 159

(b) vss. 1-44 Gent, Universiteitsbibliotheek, Res. 1405 [1475 - 1500] , f. ?

Gent, Universiteitsbibliotheek, Res. 1405

Post quem: 1475

Ante quem: 1500

Datering: 1483-1486

Van den Wijer 1983 , dl. 1 p. 100-101

Van den Wijer 1983 I. van den Wijer, Segheliin. Codicologische, bibliografische en tekstkritische studie en editie. Leuven (KU) 1983. 2 dln. Diss. Leuven.

Aanvullende informatie: niet in BNM: incunabel

Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 64A

Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 22.081

Post quem: 1400

Ante quem: 1500

Datering: 15e eeuw

Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 6, 27, 64A

(d) vss. 1-44 's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 72 J 8 [1425 - 1450] , f. 173-179 (proza-variant)

's-Gravenhage, Koninklijke Bibliotheek, 72 J 8

(olim X 151)

Post quem: 1425

Ante quem: 1450

Datering: 1437

Overeenkomst met Hulthem-nr(s): 27, 64A

Zie:

Meertens 1930-1934 , dl. 6 p. 145 (c)

Meertens 1930-1934 M. Meertens, De godsvrucht in de Nederlanden. Naar handschriften van gebedenboeken der XVe eeuw. Antwerpen etc. (Standaardboekhandel etc.) 1930-1934. 6 dln. [alleen dln. 1-3 en 6 verschenen]. Historische bibliotheek van godsdienstwetenschappen.

Meertens 1930-1934 , dl. 6 p. 179 (d)

Oosterman 1995A , p. 291 (248) (a-b)

Verdam 1878 , p. 114-115 (a-b)

Verdam 1878 J. Verdam (ed.), Seghelijn van Jherusalem naar het Berlijnse handschrift en den ouden druk. Leiden (Brill) 1878.

Van den Wijer 1983 , p. 237-238 (a-b)

Van den Wijer 1983 I. van den Wijer, Segheliin. Codicologische, bibliografische en tekstkritische studie en editie. Leuven (KU) 1983. 2 dln. Diss. Leuven.

Repertorium Hulthem

Onser vrouwen vijf pinen ·lxiiij·

Contact